Milieu en duurzaamheid
Als ziekenhuis hebben we een hoge impact op het milieu en de leefomgeving. We nemen hiervoor onze verantwoordelijkheid met een samenhangend pakket van maatregelen, in samenspraak met een groot aantal betrokken partijen. Door deze milieuzorg hebben we in 2019 bijgedragen aan het verminderen van de uitstoot van belastende stoffen.
In 2019 is het Milieubeleidsplan 2020 – 2024 opgesteld. Met dit nieuwe milieubeleid zet Meander stappen op het gebied van verduurzaming. Deze stappen sluiten aan bij de doelen van de Green Deal Zorg II waar Meander zich in 2019 bij heeft aangesloten. Het gaat dan over reductie van de CO2 uitstoot, tegengaan van voedselverspilling, beperking van het lozen van medicijnresten in het afvalwater en een bijdrage aan een gezonde leefomgeving.
In 2019 hebben we een assessment gedaan met de Milieuthermometer. In het voorjaar van 2020 ligt de score ‘brons’ in het verschiet.
Eind 2019 zijn we begonnen met het project ‘De Groene OK’. Daarbij wordt gekeken in hoeverre werkprocessen op de OK kunnen worden verduurzaamd. Een eerste resultaat is een reductie van het gebruik van sevofluraan met 76%. Dit is een anestheticagas dat een heel sterk broeikasgas is (meer dan 500 maal zo sterk als CO2).
De EED energie-audit 2018-2021 vormt de basis voor onze activiteiten om energie te besparen en om duurzaam opgewekte energie in te zetten. Een belangrijke maatregel is om vanaf 2019 duurzaam (door windkracht) opgewekte stroom in te kopen. Ook is uitgezocht of zonnepanelen kunnen bijdragen aan energiebesparing. Een besluit hierover wordt in 2020 genomen.
Verder is energiewinst behaald door het verder vervangen van lampen. In de parkeergarages, de trappenhuizen en balustrades hangen nu LED-lampen. In de overige verlichting gaan we ook LED-lampen gebruiken.
Het totale energiegebruik is de afgelopen vijf jaar op locatie Amersfoort gedaald met 8,3%. Doordat 2019 een warmer jaar was dan 2015 bedraagt de netto besparing iets minder, namelijk 6,3%. Voor locatie Baarn is het energiegebruik over dezelfde periode gedaald met 3%, gecorrigeerd voor het warmere jaar 2019 is dat een netto besparing van ruim 2%.
In 2019 is Meander begonnen met de opstelling van de Routekaart energietransitie. Deze hangt samen met het landelijke Klimaatakkoord. Het doel van de Routekaart, passend bij de Green Deal Zorg II, is een reductie van de CO2 uitstoot met ten minste 49% in 2030 en 95% in 2050.
Het werd in 2019 tijd voor een nieuw vervoersplan. Het vorige stamde uit 2012, toen we nog op de oude locaties waren gehuisvest. Elektrisch rijden is in korte tijd steeds gewoner geworden. Daar horen voldoende laadpalen bij. Meander heeft onderzocht of dit haalbaar is. Er kwam een positief beeld naar voren en in 2020 besluiten we over het vervolg.
Eind 2019 is op locatie Amersfoort ook een bandenpomp geplaatst in samenwerking met “Banden op Spanning” en de gemeente. In 2020 wordt het nieuwe vervoersplan vastgesteld.
In samenwerking met het Milieuplatform Zorgsector, Pharmafilter en het Polymere Science Centre Zwolle is onderzocht of de kunststoffractie uit de Pharmafilter te recycleren is. Dat blijkt te kunnen. Er blijft een kunststof recyclaat van zeer goede kwaliteit over, waarmee inmiddels als proef disposable bedpannen zijn gemaakt.
In 2019 heeft Meander zich aangesloten bij het initiatief van het UMC Utrecht om laagwaardige kunststoftoepassingen in het ziekenhuis af te nemen die zijn gemaakt van kunststofrecyclaat. Meander wil ook een marktdialoog starten over de recycling van het kunststofafval, in samenspraak met ministerie, MVO NL en Milieuplatform Zorgsector.
In 2019 is het nieuwe voedselconcept geïntroduceerd. Een belangrijk milieuaspect is dat hierdoor minder voedselverspilling plaatsvindt.
De totale hoeveelheid afval is de afgelopen vijf jaar toegenomen met 2%. Dit is opvallend, omdat de zorgproductie in die periode is afgenomen met 3,5%. Er is een toename van het specifiek ziekenhuisafval. Dit komt omdat we voortaan medicijnresten niet meer lozen op het riool, maar dat ze worden ingezameld als specifiek ziekenhuis afval. Aangezien dit een dure stroom is, zal in 2020 aandacht worden geschonken aan het terugdringen van deze stroom door scherpere inzamelregels.
Ook de hoeveelheid restafval steeg.
Als nieuwe recycleerbare stroom is in 2019 de inzameling van kunststof verpakkingsfolie verder uitgebreid.
In 2019 is besloten tot introductie van het zogeheten Infinity-vat voor de inzameling van specifiek ziekenhuisafval. Dit vat is grotendeels geproduceerd uit kunststof recyclaat en daardoor veel duurzamer voor gebruik.
We willen minder medicijnen en chemicaliën lozen. Daarbij kan de Pharmafilter helpen, een systeem voor het recyclen van kunststof. Indien de Pharmafilter niet doorgaat, zal worden onderzocht hoe de lozing van restanten medicijnen op andere wijze is te verminderen, door bijvoorbeeld filtersystemen.
In 2019 is het afvalwater van de locaties in Amersfoort en Baarn geanalyseerd op het voldoen aan de normwaarden voor lozing van gevaarlijke stoffen. Er zijn geen overschrijdingen waargenomen. Een eerder geconstateerde overschrijding op het pathologisch laboratorium is opgeheven door het nemen van preventieve maatregelen.
In 2019 is de identificatie van zeer zorgwekkende stoffen doorgezet. Dit vereist een landelijk overleg binnen de zorg en dit overleg is opgestart op initiatief van de milieucoördinator.
“Met de Milieuthermometer Zorg kunnen we als ziekenhuis onze aandacht voor een duurzame bedrijfsvoering zichtbaar maken. De Milieuthermometer gaat over onderwerpen op het gebied van ‘Planet’, gebaseerd op het People-Planet-Profit gedachtegoed van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen. De assessment in 2019 geeft het vertrouwen voor een goede score.”
Stef Bots, adviseur milieu en duurzaamheid bij Meander Medisch Centrum
